Neorenesansni pisaći sto

Dimenzije: 98 x 144 x 73 cm
Materijal: orah
Stil: neorenesansa
Poreklo: moguće Mađarska
Period: početak 20. veka
 
   Pisaći sto od gobato izrezbarenog drveta primer je neorenesansnog stila. Izrađen je početkom 20. veka, moguće po porudžbini od dobrog i iskusnog lokalnog masjtora, mada se ovaj tip nameštaja na koji nailazimo u našim enterijerima takođe uvozio iz Mađarske. Neorenesansni stil je insprisan renesansnom 15. i 16. veka. Treba napomenuti da je druga polovina 19. veka bila obeležena oživljavanjem velikim umetničkih stilova  iz prošlosti, a renesansa je bila jedan od tih stilova. Ta tendencija se odražava i tokom prve decenije 20. veka, mada u manjoj meri i uz prisustvo novih "modernih" stilova. neorenesansa je bila posebno omiljen stil u Italiji i u zemljama nemačkog govornog područja, gde je evocirala uspomene na slavnu umetničku prošlost. Može se reći da su kod nas bili auktelni uticaji italijanskog i nemačkog neorenesansnog stila. Nameštaj u neorenesansnom stilu je obično ravnih linija i pravougaonog oblika, a pdlikuje ga bogata rezbarija sa figurama u dubokom reljefu koje pokazuju snažnu tendenciju ka trodimenzionalnosti. kao takav ovaj stil se smatrao "muškim stilom" za razliku od rokokoa koji je bio izrazito "ženstven ili ženski stil".  Zato je neorenesansa bila idealna za prostorije koje su tradicionalno spadale u "muški domen" kao što su to radna soba i biblioteka. Na prelazu iz 19. u 20. vek na našem prostoru je bila stvar prestiža posedovati radnu sobu u neorenesansnom stilu, tako da su mnogi intelektualci, advokati i imućni poslovni ljudi posedovali ovakav nameštaj koji se obično  izrađivao kao komplet - garnitura, koja je  obuhvatala pisaći sto, minimum dve stolice sa rukohvatima i veliku biblioteku za knjige koja je zauzimala skoro čitav zid prostorije. Glavna odlika neorenesansnog nameštaja jeste rezbarija koja je predstavljala takozvane  groteskne motive. Naziv "groteska" odnosi se na posebnu vrstu maštovite, fantastične  i nerealne dekoracije koja je bila direktno inspirisana zidnim slikarstvom odaja Neronove Zlatne Palate izgrađene između 64. i 68. godine Nove Ere. Ove prostorije očuvane su u savršenom stanju zato što su bile ispod zemlje i kada su slučajno otkrivene oko 1480. godine izazvale su pravu sezaciju i izvršile su snažan uticaj na umetnost renesanse. Među umetnicima fasciniranim ovom maštovitom slikanom dekoracijom bio je  i Rafaelo koji je osmislio slične motive za zidnu dekoraciju lođe u vatikanskoj palati, kao i za lođe i privatne odaje u vatokanskoj i drugim važnim palatama u Rimu. Groteske se sastoje od fantastičnih bića i neobičnih hibrida kao što su konji sa nogama u vidu lišća, ljudi sa nogama ptice, sfinge, krilati dečaci i sve to u kombinaciji sa lišćem, granama, biljkama, cvetovima i stvarno postojećim životinjama i pticama. maštovite i fantastične gorteske imaju simetričnu i skladnu (geometrijsku) šemu rasporeda, sa motivima koji se ponavljaju i njihova uloga je dekorativna. U Neronovoj Zlatnoj Palati one su popunjavale prostor između zidnih slika sa mitološkom tematikom. U vreme renesanse osim kao slikana zidna dekoracija groteske prelaze i na razne predmete iz domena dekorativnih umetnosti, uključujući tu i nameštaj . Groteske se razvijaju i u narednim vekovima postajući posebno maštovite i bizarne u doba manirizma u 16. veku. Na ovom stoli grotesknu dekoraciju predstavljaju bradati muški likovi sa šlemovima u kombinaciji sa izvijenim polustubovima na bočnim stranama stola. Muška lica između fioka stola takođe se mogu smatrati grotesknim motivima. najtipičniji groteskni motiv jeste maska ili lik fantastičnog bića sa špicastim ušima na sredini gornjeg dela stola koji krasi površinu za pisanje. Pored ovih motiva tu si i čest klasični i renesansni motiv lišća akantusa, kao i folijažne volute u kombinaciji sa korpama sa voćem. Izbor muških likova za dekoraciju stola ukazuje na njegovu "mušku namenu". Treba još napomenuti da su u stilu neorenesansa osobenosti prave renesanse  bile prenglašene, tako da je ovaj nameštaj više opterećen razniovrsnim i upadljivim  dekorativnim motivima nego što je to bio originalni renesansni nameštaj. Takođe pored renesansnih osobenosti na ovom nameštaju se javljaju i osobenosti nameštaja iz narednih epoha.