top of page
melisaniketic

Rokoko V deo - ljupka ekstravagancija, francuski Sevr porcelan

Updated: May 24

Poznato je da je ljubavnica Luja XV,  Madam de Pompadur jako volela ukrase od porcelana i pozlaćene bronze a pod njenim uticajem kralj je počeo da ulaže značajna sredstva u kraljevsku farbiku porcelana Vinsen (Vincennes), koja se kada je premeštena bliže dvoru u Versaju naziva Sevr (Sèvres). Prvi proizvodi manufakture Vinsen su bili porcelanski cvetovi koji su se stavljali na drške od pozlaćene bronze i od kojih su se pravili raskošni cvetni aranžmani za vaze od kineskog i japanskog porcelana. Ovi buketi su se čak parfimisali zamenjujući prirodno cveće u sobi.

    Kraljevska manfaktura se brzo razvijala uvodeći nove oblike i unapređujući tehnike dekoracije. Kada je bila na vrhuncu u njoj su nastajali neki od najlepših predmeta od porcelana u čitavj Evropi u XVIII veku. Monopol fabrike na lokalnom tržištu je bio osiguran time što je samo kraljevska fabrika imala pravo da proizvodi pojedine oblike kao i kraljevom zabranom drugim fabrikama da koriste pozlatu. Pošto je Sevr bio kraljevska fabrika usvojila je podglazurnu plavu oznaku u obliku dva isprepletana slova „L“, zajedno sa serijom slova koja su označavala godine od 1753 do 1792. Ova oznaka je često bila falsifikovana.

   Od velikog značaja za ranu proizvodnju je bio slikar Bušer koji je lično izradio nacrte za seriju figura od neglaziranog belog porcelana - biskvita, koje su bile specijalnost ove fabrike. Fabrika se posebno isticala kvalitetom slikane dekoracije i pozlate na malim servisima za čaj i kafu za dve osobe i na šoljicama i tanjirićima. Motivi poput pejsaža, cveća, ptica i pastoralnih scena su bili naslikani u evropskom maniru unutar malih, centralnih polja (kartuša). Sevr je prvi razvio bogate boje pozadine od kojih je najčuvenija tamno plava (bleu lapis) koja se izvanredno slagala sa sjajnom pozlatom i ta kombinacija će postati sinonim za Sevrov porcelan. Uskoro se uvode i druge boje: tirkizno - plava (blue celeste), roze, zelena i žuta.


Sevr grupe od belog neglaziranog porcelana – biskvita po Bušerovim modelima:

(levo) "Igra" (desno) „Radoznalost“ .



Levo: devojčica, Sevr Desno: velika grupa „Proslava dobrih ljudi“, Sevr.

Oba predmeta su izrađena od belog neglaziranog porcelana – biskvita.


Mali čajnik sa podlogom tamno plave boje

lapis bleu 


Levo: vaza sa delfinima ima podlogu tirkizno plave boje nijanse poznate kao bleu céleste  (nebo plava. Desno: vaza sa amorima ima podlogu u ružičastoj boji nijanse poznate kao rose Pompadour.


Pošto su njeni proizvodi bili namenjeni samo elitnoj klijenteli dizajneri su osmislili čitav niz ekstravagantnih predmeta a među najraskošnijim i najneobičnijim oblicima manufakture Sevr bile su posude za spaljivanje parfema  (pot-pourri). To su bile vaze sa poklopcem koji je imao perforirane otvore kroz koje je izlazio miris. Pot-pourri posude su bile najrazličitijih oblika, od urne i vaze sa drškama, preko okrugle ili valjkaste činije do oblika fontane, a  najrazrađenija i najoriginalnija je bila forma broda (pot-pourri a vaisseau ili en navire) koja je bila namenjena samo kralju i njemu bliskim pripadnicima aristokratije.

   Vaze su se izrađivale u garniturama od tri do pet komada, a ovi setovi su mogli da obuhvataju i svećnjake i satove. One su bile najrazličitijih oblika a među najneobičnije spadaju vaze  sa drškama u obliku ušiju – vase a oreilles i vaze sa dve glave slona na stranama – vase a tête d’elephant kod kojih su surle slonova bile svećnjaci. Ove vaze su jedna od bizarnih interpretacija egzotičnog orijentalnog sveta.


Pot-pourri vaze sa čašicama za sveće


Levo: pot-pourri posuda oslikana činozerijama.

Desno: pot-pouri posuda sa oslikanim heruvimom i modelovanim pozlaćenim delfinima i cvetnim grančicama.



Pot-pourri posude u obliku broda


Vaza sa modelovanim glavama slonova


Trend je bio da se srebrno posuđe sa trpeza imućnih zameni porcelanskim i kralj Luj XV je često kao diplomatske poklone značajnim ličnostima darivao raskošne servise iz svoje fabrike. Za oblike posuda su služili modeli od srebra a njihova dekoracija je često bila naturalistična. Karakteristične su činije za supu, povrće i glavna jela od mesa sa drškom poklopca modelovanom u obliku povrća ili životinje, koja se odnosila na hranu koja se služila u posudi.


Nebesko plavi servis sa različitim pticama oslikanim unutar pozlaćenih kartuša


Mali set za čaj sa zelenom bojom podloge, unutar ovalnih kartuša oslikane su različite egzotične ptice.


Posude za serviranje jela sa drškom na poklopcu u obliku hrane kojoj su bile namenjene.


Posuda u obliku školjke za serviranje voća ili

dezerta oslikana trofejima i venčićem od cveća.


Iako je proizvodio porcelan od meke paste Sevr se po kvalitetu, originalnosti i raskoši svojih predmeta takmičio sa Majsenom izazivajući zavist mnogih evropskih proizvođača kao i žudnju i divljenje imućne manjine kojoj je bio dostupan. 


Levo: detalj oslikane dekoracije na Sevr porcelanu.

Desno: Sevr posuda sa nebesko plavom bojom podloge.

 

Kommentarer


bottom of page